Bệnh TPD trên Tôm Thẻ Chân Trắng: Có phải Vibrio Parahaemolyicus là thủ phạm? (phần 2)
Vibrio Parahaemolyticus
Bệnh mờ đục hậu ấu trùng (TPD) trên tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei) là một trong những vấn đề quan trọng gây thiệt hại lớn đến ngành nuôi trồng thủy sản trên toàn cầu. Vibrio Parahaemolyticus, một loại vi khuẩn phổ biến trong môi trường nước mặn, thường được xác định là nguyên nhân chính gây ra bệnh này. Để hiểu rõ hơn về bệnh TPD và cách phòng tránh, chúng ta cần phân tích chi tiết các khía cạnh sau:
1. Cơ Chế Gây Bệnh:
Vibrio Parahaemolyticus có khả năng xâm nhập vào cơ thể của tôm thông qua các cơ quan như mang, đường tiêu hóa hoặc vùng da, vỏ tổn thương. Sau khi xâm nhập, vi khuẩn này gắn kết vào các tế bào và mô cơ thể của tôm, phát triển và sản xuất các chất độc hại như độc tố và enzyme. Các chất này gây tổn thương cho mô và tế bào, gây ra các triệu chứng bệnh như mờ đục hậu ấu trùng và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của tôm. Nghiên cứu genom của Vibrio Parahaemolyticus đã chỉ ra sự tồn tại của các gene mã hoá các độc tố này.
2. Yếu Tố Môi Trường:
Yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ mặn và chất lượng nước cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và lan truyền của Vibrio Parahaemolyticus. Môi trường nuôi trồng không đủ sạch hoặc không được quản lý tốt có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn, tăng nguy cơ lây lan bệnh.
3. Sự Phát Triển và Hình Thành Độc Tố:
Trong cơ thể của tôm, Vibrio Parahaemolyticus phát triển và sinh sản nhanh chóng. Trong quá trình này, chúng sản xuất ra các chất độc hại như hemolysin và thermostable direct hemolysin (TDH), có khả năng tấn công màng tế bào của tôm, gây ra tổn thương cho các cơ quan và gây ra các triệu chứng bệnh như mờ đục hậu ấu trùng.
4. Phản Ứng Miễn Dịch của Tôm:
Khi bị nhiễm trùng bởi Vibrio Parahaemolyticus, cơ thể của tôm sẽ phản ứng bằng cách kích hoạt hệ thống miễn dịch. Phản ứng miễn dịch này bao gồm việc sản xuất các chất trung gian miễn dịch như cytokine và chemokine, kích thích hoạt động của các tế bào miễn dịch như tế bào macrophage và tế bào NK. Tuy nhiên, đôi khi phản ứng miễn dịch này có thể không đủ mạnh mẽ để tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn, điều này có thể dẫn đến sự lây lan của bệnh và tình trạng nhiễm trùng trở nên nghiêm trọng hơn.
5. Phòng Tránh và Kiểm Soát:
Chu trình phát triển của khuẩn Bdellovibrio, được ứng dụng để tiêu diệt và kiểm soát mật độ Vibrio trong ao nuôi. Thay thế cho kháng sinh và hoá chất truyền thống.
Nguyên nhân được xác định bởi Vibrio Parahaemolyticus, điều này có nghĩa chúng ta cần nâng cao các biện pháp kiểm soát khuẩn hại ở tất cả các khâu từ sản xuất giống đến ương vèo và các giai đoạn sau thả. Mời các hộ nuôi tham khảo, trình xử lý trước thả và sau thả của Biolife:
- Khuyến cáo chuẩn bị trước khi thả giống
+ Chuẩn bị nước đầu vào: diệt khuẩn bằng thiết bị điện hóa thay thế hóa chất.
+ Vệ sinh ao nuôi, dụng cụ cẩn thận bằng dung dịch HCl và sút trước khi thả nuôi.
+ Chuẩn bị nước đầu vào: diệt khuẩn bằng thiết bị điện hóa thay thế hóa chất.
+ Vệ sinh ao nuôi, dụng cụ cẩn thận bằng dung dịch HCl và sút trước khi thả nuôi.
+ Kiểm tra mầm bệnh, chọn lọc mẫu tôm giống của các trại bằng máy PCR mới (nếu được).
Trước khi thả giống 24 giờ: Cấy vi sinh Bdello Lactic với liều 1 lít/1.000m3 nước, kết hợp vi sinh có lợi để gây màu nước.
- Khi thả giống
+ Loại bỏ phần nước trong bịch tôm giống.
+ Lọc lấy tôm giống và cho tôm tắm qua dung dịch diệt khuẩn an toàn cho tôm post.
+ Bổ sung vitamin tổng hợp chứa GABA, chống stress, tăng đề kháng cho tôm.
Sau khi thả giống:
+ Từ 1-3 ngày tuổi: Bổ sung Bdello Lactic liều 1 lít/1.000m3/ngày.
+ Từ 3-10 ngày tuổi: Bổ sung Bdello Lactic 2 ngày 1 lần với liều 1 lít/1.000m3.
+ Từ 10-30 ngày tuổi: Bổ sung Bdello Lactic 3 ngày 1 lần với liều 1 lít/1.000m3.
+ Sau 30 ngày tuổi: Bổ sung Bdello Lactic 7 ngày 1 lần với liều 1 lít/1.000m3
7. Kết luận
Tóm lại, bệnh TPD trên tôm thẻ chân trắng là một vấn đề nghiêm trọng đòi hỏi sự chú ý đặc biệt từ phía các nhà nghiên cứu, người làm chính sách và người làm việc trong ngành nuôi trồng thủy sản. Việc hiểu rõ cơ chế gây bệnh và triển khai các biện pháp phòng tránh là cần thiết để đối phó với vấn đề này và bảo vệ sức khỏe của tôm cũng như nguồn thu nhập của người nuôi trồng.