Kiềm (kH) trong ao nuôi tôm: Vai trò và cách điều chỉnh
Kiềm (kH) trong ao nuôi tôm: Vai trò và cách điều chỉnh
Khi nuôi tôm, quản lý chất lượng nước là yếu tố quan trọng để đảm bảo sức khỏe và năng suất của đàn tôm. Một yếu tố quan trọng trong quản lý chất lượng nước là kiềm (kH), còn được gọi là độ cứng cacbonat, đóng vai trò duy trì sự ổn định của pH trong ao nuôi. Vậy kiềm trong ao nuôi xuất phát từ đâu, mức kH lý tưởng cho tôm thẻ là bao nhiêu và làm thế nào để điều chỉnh nó khi cần? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
1. Kiềm trong ao nuôi có được là do đâu?
Kiềm (kH) trong ao nuôi chủ yếu đến từ các muối bicarbonate (HCO₃⁻) và carbonate (CO₃²⁻) có trong nước. Nguồn nước cấp từ ao hồ tự nhiên, sông ngòi, hoặc nước ngầm thường đã chứa một lượng kiềm nhất định. Khi bổ sung vôi hoặc các loại khoáng vào ao nuôi, đặc biệt là canxi cacbonat (CaCO₃) hoặc vôi dolomite (CaMg(CO₃)₂), lượng kiềm cũng sẽ tăng lên, giúp ổn định pH và tránh những biến động mạnh có thể gây hại cho tôm.
2. Tôm thẻ thường sẽ hoạt động ở khoảng kH là bao nhiêu? kH cao thấp sẽ ảnh hưởng như thế nào đến tôm?
Tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei) thích hợp với môi trường có kiềm ở khoảng 80-120 mg/L (tính theo CaCO₃). Mức kH này giúp duy trì độ ổn định của pH trong khoảng từ 7,5 đến 8,5, là mức pH lý tưởng cho sự phát triển của tôm.
kH quá thấp: Khi kiềm giảm xuống dưới mức 60 mg/L, nước sẽ mất khả năng đệm pH, khiến pH biến động mạnh theo ngày đêm hoặc do các yếu tố môi trường. Điều này gây stress cho tôm, ảnh hưởng đến quá trình ăn uống và trao đổi chất, làm tôm dễ mắc bệnh.
kH quá cao: Khi kH vượt quá 150 mg/L, nước có thể trở nên quá kiềm, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và khả năng hấp thụ khoáng của tôm. Điều này có thể gây ra chậm phát triển và sức khỏe yếu.
3. Những biện pháp điều chỉnh kH trong ao nuôi
Dưới đây là các biện pháp người nuôi tôm có thể áp dụng để điều chỉnh kiềm trong ao nuôi một cách hiệu quả:
Tăng kH:
- Bổ sung vôi dolomite (CaMg(CO₃)₂) hoặc canxi cacbonat (CaCO₃) để nâng cao mức kiềm trong ao. Dolomite không chỉ tăng kiềm mà còn cung cấp thêm magiê, giúp cân bằng khoáng chất trong nước.
- Liều lượng: Sử dụng khoảng 10-20 kg vôi dolomite trên mỗi 1.000 m³ nước ao, tùy vào điều kiện nước.
Giảm kH:
- Nếu kH quá cao, có thể thay nước dần dần bằng nguồn nước có kiềm thấp hơn hoặc sử dụng men vi sinh để cân bằng hệ vi sinh vật và cải thiện chất lượng nước. Men vi sinh cũng giúp phân giải các chất hữu cơ và giảm thiểu sự tích tụ của các hợp chất gây hại.
Kiểm tra kH định kỳ: Sử dụng các bộ kiểm tra chất lượng nước để theo dõi kH và pH thường xuyên. Kiểm tra định kỳ giúp người nuôi phản ứng kịp thời trước khi các biến đổi kH gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tôm.
Kết luận
Kiềm (kH) trong ao nuôi tôm có vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của pH, từ đó giúp tôm phát triển khỏe mạnh và ít mắc bệnh. Hiểu rõ cách quản lý và điều chỉnh kH sẽ giúp người nuôi đạt hiệu quả cao trong quá trình nuôi tôm. Hãy thường xuyên kiểm tra chất lượng nước và thực hiện các biện pháp điều chỉnh khi cần thiết để đảm bảo môi trường ao luôn ổn định.