Bệnh TPD Trên Tôm: Triệu Chứng, Nguyên Nhân và Cách Phòng Ngừa Hiệu Quả

Giới Thiệu

Bệnh TPD (Translucent Post-larvae Disease) hay còn được gọi là bệnh “ấu trùng trong suốt” là một thách thức mới đối với ngành nuôi trồng thủy sản. Bệnh gây tỷ lệ tử vong cao ở tôm hậu ấu trùng, đặc biệt là tôm thẻ chân trắng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng ngừa hiệu quả, cùng với các giải pháp thực tế để giảm thiểu thiệt hại.

Nguyên Nhân Gây Bệnh TPD

2. Tác nhân chính:
   1. Vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus là nguyên nhân chính gây bệnh. Các biến thể độc lực cao của vi khuẩn này tạo ra protein độc hại như VHVP-1 và VHVP-2, gây tổn thương nghiêm trọng đến gan tụy và ruột tôm (Zou et al., 2020).Hình 1: Vibrio Parahaemolyticus có biểu hiện màu tím hoa cà khi được kiểm tra trên đĩa thạch chromagar
3. Cơ chế gây bệnh:
   1. Protein VHVP-2 được xác định là yếu tố độc lực chính, có khả năng gây tử vong cao ở tôm hậu ấu trùng khi tiếp xúc với liều lượng cao hơn 1.83 × 10⁶ CFU/mL (Liu et al., 2023).
4. Yếu tố môi trường:
   1. Mặc dù giai đoạn dưới 45 ngày ít tích tụ khí độc như amoniac hoặc H2S, chất lượng nước kém do oxy hòa tan thấp hoặc vi khuẩn gây hại vẫn góp phần làm suy giảm sức khỏe tôm.

Triệu Chứng Nhận Biết

• Hình thái trong suốt:
  1. Gan tụy và đường tiêu hóa trở nên trong suốt.
  2. Tôm bơi yếu, giảm khả năng di chuyển.Hình 2: Biểu hiện của tôm có triệu chứng của TPD
• Giảm ăn và tụ tập:
  1. Tôm bỏ ăn hoặc giảm ăn rõ rệt.
  2. Thường tụ tập ở các góc ao hoặc gần mặt nước.Hình 3: Tôm ươm chết hàng loạt do nhiễm TPD
• Tỷ lệ tử vong cao:
  1. Tôm chết hàng loạt trong vòng 3–7 ngày từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên.

Ảnh Hưởng Kinh Tế

Cách Phòng Ngừa Hiệu Quả

1. Quản lý môi trường ao nuôi:
   1. Duy trì oxy hòa tan (>5 mg/L) và pH ổn định (7.5–8.5).
   2. Lọc nước kỹ lưỡng để loại bỏ vi khuẩn gây bệnh và giữ chất lượng nước trong sạch.
2. Sử dụng chế phẩm sinh học:
   1. Các phage diệt khuẩn tự nhiên đã được nghiên cứu để kiểm soát vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus gây bệnh TPD. Phage hoạt động bằng cách nhắm mục tiêu và tiêu diệt vi khuẩn cụ thể, giúp duy trì hệ vi sinh có lợi trong môi trường nuôi. Bên cạnh đó, vi khuẩn săn mồi như Bdellovibrio bacteriovorus cũng được ứng dụng để làm giảm mật độ vi khuẩn gây bệnh, góp phần bảo vệ sức khỏe tôm.
3. Chọn giống sạch bệnh:
   1. Lựa chọn giống tôm có giấy chứng nhận không nhiễm Vibrio parahaemolyticus.
   2. Kiểm tra định kỳ để phát hiện mầm bệnh sớm.

Nghiên Cứu Thêm

Kết Luận

Bệnh TPD là một trong những thách thức lớn đối với ngành nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, việc phòng ngừa thông qua quản lý môi trường, dinh dưỡng hợp lý và sử dụng chế phẩm sinh học có thể giúp giảm thiểu tác động tiêu cực. Hành động kịp thời khi phát hiện bệnh và thực hiện các giải pháp thực tế sẽ đảm bảo năng suất và hiệu quả kinh tế trong nuôi trồng thủy sản.
BIOLIFE - Công ty nhập khẩu và phân phối các sản phẩm dùng trong nuôi trồng thủy sản hàng đầu tại Việt Nam.